Μουσείο Παιδικής Ηλικίας "Ο Σταθμός"

Τον Οκτώβριο του 1989, το Ίδρυμα Βασίλη Παπαντωνίου (πρώην Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα) εγκαινίασε στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό Ναυπλίου έναν πρότυπο χώρο αφιερωμένο στο παιδί. Ο χώρος αυτός, που περιλαμβάνει το κτίριο της παλιάς αποθήκης του σταθμού και την πλατφόρμα της, παραχωρήθηκε από τον Δήμο Ναυπλιέων στο ΙΒΠ, που τον μετέτρεψε με πολλή φροντίδα σ’ έναν παιδότοπο με πολλαπλές λειτουργίες, τον «Σταθμό».

Ο «Σταθμός» λειτουργεί ως χώρος προβολής των συλλογών του ΙΒΠ που αφορούν το παιδί και ως χώρος λειτουργίας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Οι συλλογές του ΙΒΠ περιλαμβάνουν παιχνίδια και αντικείμενα που αφορούν το παιδί και των δυο φύλων (π.χ., ενδυμασίες, αντικείμενα σχετικά με τη διατροφή και την υγιεινή του παιδιού, σχολικά είδη), την εθιμική πλαισίωση των σταθμών στη ζωή των παιδιών (π.χ., γέννηση, βάφτιση), καθώς και τη συμμετοχή του παιδιού στην ευρύτερη ζωή των αγροτικών κυρίως κοινοτήτων, αλλά και αντικείμενα μορφών λαϊκού θεάτρου, που σήμερα είναι ταυτισμένες με το παιδί ενώ παλιότερα αποτελούσαν τμήμα της διασκέδασης και των μεγάλων (κουκλοθέατρο, Καραγκιόζης).

Έμφαση δεν δίνεται μόνο στα συλλεκτικά κομμάτια -που συνήθως έχουν μεγάλη αισθητική αξία, όμως στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν μπορούν τα παιδιά να παίξουν μαζί τους, γεγονός στο οποίο οφείλουν κατά κύριο λόγο τη διάσωσή τους- αλλά και στα ταπεινά παιχνίδια που έχουν παιχτεί από τα παιδιά ή αποτελούν μαρτυρίες της μνήμης των σημερινών ενηλίκων για τα παιχνίδια των παιδικών τους χρόνων (όπως είναι η περίπτωση νεότερων κατασκευών πάνινων κουκλών, πατινιών και άλλων παραδοσιακών αθυρμάτων).

Αρκετά από τα παιχνίδια προέρχονται από δωρεές ιδιωτών, οι οποίες προσφέρουν, σε αντίθεση με τα παιχνίδια που αγοράζονται μέσω παλαιοπωλών, το πλεονέκτημα της συλλογής στοιχείων για τα κοινωνικά συμφραζόμενα και την ιστορία του αντικειμένου και κυρίως της καταγραφής των τρόπων που παίχτηκε και μεταποιήθηκε από τους μικρούς του ιδιοκτήτες. Η ένταξη των παιχνιδιών στο κοινωνικό τους πλαίσιο επιτυγχάνεται πληρέστερα στις ομάδες παιχνιδιών που έχουν συγκεντρωθεί μετά από επιτόπια έρευνα. Στον «Σταθμό» εκτίθεται ένα μικρό τμήμα από τις συλλογές του ΙΒΠ που αφορούν το παιδί.

Το κτίριο ανακαινίστηκε με την ευγενική υποστήριξη του Δήμου Ναυπλιέων.